Geopark Đerdap prvi je i jedini geopark u Srbiji. On u sebi čuva geološka, kulturna i nasleđa prirode koja su zbog svoje jedinstvene vrednosti, značaja i lepote pod strogom zaštitom.
Poznata turistička destinacija Tvrđava Golubački grad nalazi se na 4km od današnjeg naselja Golubac, čini kapiju Đerdapske klisure i krasi područije Nacionalnog parka Đerdap. Ovo srednjovekovno utvrđenje danas je spomenik kulture od izuzetnog zančaja ali to nije oduvek bilo tako.
Tvrđava Golubački grad vekovima je bila vojno utvrđenje od velikog značaja pa je samim tim često menjala vlasnike. Kada je i ko sagradio je ostalo pitanje bez odgovora, a prvi put pominje se u ugarskoj povelji iz 1337. godine u kojoj je navedeno da je vlastelin Nikola Banfi tu boravio sa ugarskom vojnom posadom 1335. godine. Svaki vlasnik tvrđave dograđivao je potrebne delove a svoju finalnu formu dobila je u XV veku kada je krenulo da se koristi vatreno oružije izgradnjom 9., donosno topovske kule. Od Drugog srpskog ustanka kada je tadašnja srpska vlast povratila tvrđavu pa sve do kraja dvehiljaditih tvrđava je bila napuštena i u ruševinama.
Tridesetih godina XX veka napravljen je magistralni put koji je prolazio kroz tvrđavu kojim su oštećene obe kapije utvrđenja. Kamioni i autobusi kačili su kapije tvrđave i jedva prolazili kroz njih pa su tragovi oštećenje i danas vidljivi. Tvrđava je bila u ruševinama i nije bila bezbedna za obilaske a individualci su na „svoju ruku” pokušavali da se popnu na neku od kula što se neretko završavalo povredama.
Nakon izgradnje hidroelektrane „Đerdap I“ nivo vode se znatno podigao što je prouzrokovalo dodatno urušavanje palate i topovske kule. Ribolovci pričaju da je jedno od njima omiljenih mesta za ribolov bila bas palata do koje se moglo doći čamcima u situacijama kada je nivo vode manji nego uobičajeni.
Nakon izgradnje hidroelektrane tvrđava je ušla u oko javnosti pa su u više navrata vršeni istraživački radovi i konzervatorsko restauratorski radovi pod nadzorom Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Golubačka tvrđava postala je kulturno dobro od izuzetnog značaja, ona pripada Rezervatu prirode Tvrđava Golubački grad I Nacionalnom parku Đerdap, pa je 2011. proglašena Turisitičkim prostorom „Tvrđava Golubački grad“. Tada su uz pomoć finansiranja IPA Fondova 2011 I 2016 u okviru projekta “Revitalizacija Golubačke tvrđave“ otpočeli radovi na rekonstrukciji tvrđave.
Ovim projektom urađen je veliki deo radova zbog kojih je tvrđava danas popularna I više nego bezbedna za turiste. Pomeren je magistralni put koji sada prolazi kroz tunel 20m od prvobitne lokacije I zatvorene su kapije gde je nekada prolazio, obnovile su se obrušene kule I rekonstruisala potonula palata u kojoj se sada nalazi bogati sadržaj za posetioce. Izgrađen je moderan centar za posetioce I uređen prostor oko tvrđave kao I pristan za brodove I manja plovila, pa je tvrđava danas I redovna stanica rečnih kruzera. Urađena su I arheološka istraživanja I pronađeni ostaci iz doba Rimljana pa posetioci danas mogu da vide ostatke Rimske kuće, Mahmud-pašin hamam I srednjevekovnu krečanu. U palati se danas redovno održavaju I pesničeke večeri kao I izložbe pronađenih srednjevekovnih predmeta I oružija pronađenih u okolini I samoj tvrđavi.
I tako je od najtraženijeg vojnog utvrđenja, preko ruševina Golubačka tvrđava postal kulturno dobro od izuzetnog značaja i jedno od najposećenijih turističkih destinacija.
Ovaj projekat je sufinansiran iz Budžeta Republike Srbije – Ministarstvo kulture i informisanja. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
photo:Đerdap Uživo