Geopark Đerdap prvi je i jedini geopark u Srbiji. On u sebi čuva geološka, kulturna i nasleđa prirode koja su zbog svoje jedinstvene vrednosti, značaja i lepote pod strogom zaštitom.
Nedaleko od Donjeg Milanovca na prelazu iz Donje u Gornju klisuru Đerdapa na desnoj obali Dunava nalazi se danas potopljeno utvrđenje Veliki Gradac. Ovaj kastel u pisanim izvorima identifikuje se sa rimskim utvrđenjem Taliata. Taliata pominje se kao odbranmbeno utvrđenje, sa jednom vojnom jedinicom, na dunavskom putu od Singidunuma preko Viminacijuma i Dijerne u Dakiju.
Ne postoji podatak o nastanku ovog kastela a najstariji pisani dokument je vojnička diploma iz prve polovine 75. godine pa se taj period veže za vreme izgradnje. Dalji podaci o Taliati su žigovi sa opekama sa kraja III ili početka IV veka koji ukazuju da je u Taliati bilo sedište perfekta legije VII Claudiae. U drugoj polovini IV veka u Taliati bile su smeštene dve jedinice za koje se veruje da su obe bile formirane u okviru legije VII Claudiae. Za period od kraja IV do VI veka ne postoje podaci ali je poznato da je ranovizantijska Taliata uništena za vreme avarskih naleta o čemu svedoči novac sa poslednjim primerkom iskovanim 594-594. godine.
Dimenzije pronađenog kastela iznose 134 sa 126m sa tankim bedemima i stražarskom stazom od zemlje i drveta, vojničkim barakama, žitnicom i uvučenim kulama, ali se veruje da je prvobitni kastel bio drveno-zemljano utvrđenje. Nakon Trajanovih osvajanja Dakije i pomeranjem limesa kastel je izgubio svoj odbrambeni status nakon čeka je obnovljen za vreme rimskog povlačenja iz Dakije. Nakon toga kastel je ja vreme Justinijanove obnove limesa promenio svoj izgled ali je zadržao svoju osnovnu formu.
Taliata bila je važna u odbrani rimskih limesa na Đerdapu ali je kao i većina đerdapskih kastela doživela tužnu sudbinu i bila razorena.
Ovaj projekat je sufinansiran iz Budžeta Opštine Majdanpek u okviru projekta „Sve o turizmu, kulturi, sportu i društvu opštine Majdanpek“.
Izvor:Nacionalni park Đerdap Pamtivek prirode i čoveka, BEOGRAD 1996